SINGAPORE (UPDATED) – Ilang Pilipino na ang tinamaan ng novel coronavirus sa Singapore, isa sa mga bansang may pinakamaraming kaso ng COVID-19.

COVID-19 ang tawag sa sakit na dulot ng novel coronavirus. Anim na Pilipino na ang nagkaroon ng COVID-19 sa Singapore. Isa sa kanila ay permanent resident, dalawa ay mga domestic worker na iisa ang employer, at 3 ay mga Pilipinong kagagaling lang ng Pilipinas.

Kung Pilipino kang nakatira sa Singapore, ano ang dapat mong gawin kung tamaan ka ng novel coronavirus? O para man lang makaiwas sa sakit na COVID-19?

Sa isang press conference, tinanong namin si Philippine Ambassador to Singapore Joseph Yap tungkol sa mga bagay na dapat gawin ng Pilipino rito sakaling tamaan ng COVID-19. Sa Facebook, nagbigay din ng ilang payo ang embahada ng Pilipinas kaugnay nito. 

Pinagsama-sama ng Rappler ang mga tips na ito para sa mga kababayan natin sa Singapore ngayong laganap ang novel coronavirus. Tandaan ang mga sumusunod:

1. Kung may sintomas 

Ilan sa mga sintomas ng COVID-19 ang lagnat, ubo, sipon, masakit na lalamunan, at hirap sa paghinga. Kung nakararamdam ka ng mga sintomas na ito, pumunta agad sa doktor o sa isa sa mga Public Health Preparedness Clinic (PHPC) na malapit sa iyo. Bisitahin ang website na www.flugowhere.gov.sg para mahanap ang pinakamalapit na PHPC.

2. Kung ipapa-test sa ospital 

Sabihan ang employer. Kung suspetsa ng doktor ay meron kang COVID-19 – halimbawa kung ipina-quarantine ka o pinapunta sa ospital para sa pagsusuri – ipagbigay-alam agad sa employer ang sitwasyon. Ayon sa Philippine embassy, mas mabuting magpa-test sa government hospitals ng Singapore kaysa sa pribado. 

3. Kung nagpositibo sa COVID-19 

Sabihan agad ang employer, pati na ang Philippine embassy, kung nagpositibo ka sa COVID-19. Maaaring ma-contact ang Philippine embassy sa Singapore hotline nito: (+65) 90722797. Ayon kay Ambassador Yap, bukas nang 24 oras ang hotline na ito. 

Sasagutin ng Singapore ang hospital bills ng mga nagka-COVID-19 na mga permanent resident at long-term pass holders. Kasama sa mga gagamutin nang libre para sa COVID-19 ang mga may work pass, student pass, at dependent pass sa Singapore, ayon sa Straits Times.

Noong una sinasagot ng Singapore lahat ng hospital bills ng nagka-COVID-19 sa Singapore, Singaporean man o hindi. Pero noong Lunes, Marso 9, sinabi ng Ministry of Health na nagbago na ang patakarang ito simula Sabado, Marso 7, dahil sa dumaraming bilang ng COVID-19 cases sa Singapore. 

Kung turista ka o short-term visit pass holder, hindi na raw sasagutin ng Singapore ang pagpapagamot para sa COVID-19. Pero para sa short-term visit pass holders, libre pa rin ang magpasuri kung meron ka nang sakit na ito.

Payo ng Philippine embassy, kung turista ka o short-term visit holder, kumuha muna ng comprehensive travel insurance bago bumisita ng Singapore.

Handa rin daw ang Philippine embassy na tulungan ang mga Pilipino sa iba-ibang paraan, halimbawa sa pagdadala sa Singapore ng mga kaanak ng pasyente kung kailangan.

4. Kung hindi makapag-day-off

Kung domestic worker ka sa Singapore, may inilabas na abiso ang Ministry of Manpower (MOM) ng Singapore kaugnay ng novel coronavirus, ayon kay Yap. Payo raw ng MOM na mag-usap ang domestic worker at ang employer tungkol sa pansamantalang kasunduan tungkol sa mga day-off.

5. Kung pupunta sa Philippine embassy

Para makaiwas sa COVID-19, lahat ng bibisita sa Philippine embassy ay kailangang sumailalim sa temperature scanning. Pagbabawalan pumasok ng Philippine embassy ang sinuman na may temperatura na 37.7 degrees Celsius o higit pa.

Hindi rin papayagang pumasok ng embassy ang sinuman na may mga sintomas ng COVID-19, gaya ng ubo at sipon.

Dagdag pa rito, lahat ng pupunta sa embassy ay kailangang sumagot ng isang travel and health questionnaire. Ang sinumang may travel history sa China, Macau, at Hong Kong sa nakalipas na 14 araw ay hindi papayagang pumasok ng embassy. (Inilabas ang patakarang ito noong February 13 at maaaring madagdagan pa ang mga bansang sakop nito.)

6. Kung may malaking pagtitipon

Pakiusap ng embassy sa mga Pilipino, iwasan muna ang pagdalo sa malalaking pagtitipon pati na ang pagpunta sa matataong lugar.

Noong Pebrero 15, sinuspindi ng Simbahang Katolika sa Singapore ang lahat ng mga pampublikong Misa, pero simula Marso 14 itutuloy na uli ang mga Misa pagkatapos maglagay ng thermal scanners at magpatupad ng iba pang precautionary measures sa mga simbahan. Ayon sa arsobispo ng Singapore na si William Goh, kung palagay mo ay hindi pa ligtas na magsimba, exempted ka sa pagsisimba at maaaring manood na lamang ng online Mass.

7. Para sa pang-araw-araw na gawain

Iwasan ang pakikisalamuha sa mga taong may ubo, lagnat, at sipon. Kung ikaw naman ang inuubo o sinisipon, magsuot ng mask para hindi makahawa ng ibang tao. Lumayo sa iba at takpan ang bibig gamit ang panyo o tissue kung uubo ka o babahing.

Laging maging malinis sa katawan, at laging maghugas ng kamay bago kumain, pagkatapos gumamit ng banyo, o kapag nadumihan ang kamay dahil sa pag-ubo at pagbahing. 

Ugaliin ding i-check ang Facebook page ng Philippine embassy o ang website nito, pati na ang mga updates ng Singapore Ministry of Health.

Makikita sa MOH website kung ilan at kung tagasaang bansa ang mga bagong kaso ng COVID-19 araw-araw. Kasama sa impormasyong ibinibigay ng MOH ay kung saan-saang lugar nagpunta at kung anu-anong grupo ang posibleng nakasalamuha ng mga tinamaan ng COVID-19 sa Singapore.

Bumisita rin sa Rappler para sa mga explainer at mga update tungkol sa COVID-19. Heto ang ilan sa mga explainer namin:

• FAQs: Ano-ano ang alam natin tungkol sa 2019 novel coronavirus?
• LIST: Where to get official, reliable info on novel coronavirus
• FAST FACTS: What’s next after novel coronavirus declared an int’l emergency?
• Traveling amid coronavirus outbreak? Here’s what you need to know
• TIMELINE: The novel coronavirus epidemic
• Can you carry the 2019-nCov but not show symptoms?
• Is it time for PH to have its own Centers for Disease Control and Prevention?
• What happens after a novel coronavirus patient gets discharged?
• How does COVID-19 compare to SARS and MERS?
• [PODCAST] Novel coronavirus: Paano nagkakaroon ng travel bans?

Mag-ingat po tayong lahat. – Rappler.com